Câu chuyện kỳ lạ về bà cụ 90 tuổi ở Lập Thạch (Vĩnh Phúc)

Sau khi hun khói, đất màu trắng đục chuyển sang màu vàng và tỏa mùi thơm của lá lõi xông khói. Đây là ngôi làng duy nhất ở Việt Nam có người dân đào bới kiếm ăn đất như kẹo. Đã hơn 8 tuần tuổi nhưng cụ Khổng Thị Biện ở Lập Thạch (Vĩnh Phước) vẫn bảnh bao. Thấy khách lạ đến thăm, anh đoán ngay là có người đi mua đất canh tác sau khi gom góp, lựa chọn thêm.

Cụ vẫn còn giữ thói quen… ăn đất

Sau đó, cô vội vã vào bếp và lấy ra những chiếc túi nhựa, bên trong là những viên đá trắng khô của chúng. Cụ Biện cho biết: ‘Mấy năm trước tôi vẫn đi chợ bán miếng đất hun hút này, nhưng giờ chỉ ở nhà và thỉnh thoảng có người ăn hoặc mua về làm quà”. Theo cụ Biện, giá một ký đất hiện là 120.000 đồng, ”Đồi vàng” của gia đình anh là đất ăn được nhiều nhất, vùng đất này thường được người dân trong vùng gọi với cái tên thân thuộc là ‘Đất Ngói”.

Người lấy phải đào một hố sâu

Để tiếp được đất, người thu phải đào hố sâu từ 5 đến 6 mét. Sau đó lật lớp đất vàng lên trên mới có thể lát được ngói. Sau khi đào, đất được phơi khô, nghiền nhỏ theo thớ, lớp đất bên ngoài được cạo bỏ. Bên trong xuất hiện một lớp thạch cao trắng sạch giống như mặt đất. Sau khi được bơm, hàng triệu hạt phấn trắng sữa chuyển sang màu vàng và có mùi lá xô thơm. Vài chục năm trước, người ta bỏ ăn. Từ mấy chục năm nay, người dân nơi đây đã không còn xa lạ với món ăn này. Ngay cả người già cũng ăn nó.

>> Bạn có thể tham khảo thêm tại văn hóa.

Tại sao lại ăn nó?

Đặc biệt, những phụ nữ khi mang bầu họ rất khoái món đất ngói này. Có người đi chợ là phải tìm đến hàng đất ngay để ăn vội vài miếng cho đỡ thèm. Có phiên chợ tôi bán được cả gánh đất, đắt như tôm tươi” – cụ Biện kể. Cởi bỏ lớp áo khoác bên ngoài, cụ Biện đi ra sau nhà hái một vài cành lá sim và một nắm rơm khô. Cụ quay trở vào bếp nhóm lửa, rồi cầm trên tay rổ đất hơ lên trên cột khói đang bốc cao nghi ngút. Cụ Biện cho biết, làm như vậy để khói lá sim quyện vào đất. Khoảng 15 phút miếng đất được sẽ hun ngả sang màu vàng.

“Ngửi mùi khói đã thấy thèm rồi, miếng ngói mùi thơm, vị bùi, càng nhai càng ngon. Ăn nhiều người còn nghiện đấy, ông nhà tôi lúc còn sống cứ cách vài ngày là phải lấy để ăn, giờ tôi gần đất xa trời rồi nhưng không có nó cũng không chịu được.

Ngày xưa, có người thèm quá còn ra những nơi có đất ngói. Nhặt những mảnh vụn rồi cứ thế ăn mà không cần chế biến. Nhưng giờ chả mấy người còn ăn nữa. Trẻ con có nhiều bánh, kẹo ngon hơn nên không đứa nào thèm ăn đất nữa” – cụ Biện nói.

Bây giờ còn tồn tại không

“Tôi chỉ còn khoảng 1 tạ đất ăn. Bán hết số đó là không còn đất để bán. Đồi Vàng đã được con cháu tôi san đi gần hết để làm nhà cửa lên trên. Sau này khi tôi mất đi, tục ăn có lẽ sẽ cũng không còn. Những gì còn lại chỉ là hoài niệm trí nhớ của nhiều người về một vùng quê nghèo” – cụ Biện luyến tiếc.

Theo tìm hiểu, tục ăn đất ngói ở Lập Thạch có từ khoảng những năm 1970 trở về trước, đất giống như dạng đất cao lanh non. Đây cũng ngôi làng duy nhất được xếp vào dạng “chuyện lạ Việt Nam” người dân đào đất để ăn như… kẹo. Nhiều người trước kia, trong đó có cả những phụ nữ mang thai thường mua đất này về để ăn. Bởi người dân cho rằng loại đất trên mát, có nhiều canxi, tốt cho thai nhi. Tuy nhiên, trên thực tế chưa có cơ sở khoa học nào chứng minh điều này.

Bạn muốn tìm hiểu thêm nhiều thông tin hãy vào ZCC nhé!

Trích từ dantri.com.vn